Ceylan Kompozit A.Ş. Blog Yazıları
02.01.2025
Kompozit Üretiminde Kullanılan Yöntemler
Teknolojinin Malzeme ile Buluştuğu Nokta
Kompozit malzemeler, farklı fiziksel ve kimyasal özelliklere sahip iki veya daha fazla malzemenin bir araya getirilmesiyle oluşan üstün mühendislik ürünleridir. Bu malzemeler, hafiflik, yüksek mukavemet, korozyon direnci ve esneklik gibi özellikleri sayesinde savunmadan otomotive, inşaattan havacılığa kadar birçok sektörde yaygın olarak kullanılmaktadır.
Kompozitlerin performansı, yalnızca kullanılan bileşenlere değil, uygulanan üretim yöntemine de doğrudan bağlıdır. Bu yazımızda, sektörde en çok tercih edilen kompozit üretim yöntemlerini ele alıyoruz.
1. El Yatırması (Hand Lay-Up) Yöntemi
Bu yöntem, en basit ve en yaygın kullanılan kompozit üretim tekniklerinden biridir. Kalıba serilen takviye (örneğin cam elyaf) üzerine reçine (genellikle epoksi, polyester vb.) el ile uygulanır.
Avantajları:
-
Düşük maliyetli ekipman
-
Küçük ve orta ölçekli üretimlere uygun
-
Basit ve hızlı uygulama
Dezavantajları:
-
Kalite operatöre bağlıdır
-
Otomasyona uygun değildir
2. Vakumlu Torbalama (Vacuum Bagging)
El yatırması yöntemine benzer şekilde uygulanır, ancak üzerine bir vakum torbası yerleştirilerek sistemden hava çekilir. Böylece daha sıkı ve homojen bir laminasyon elde edilir.
Avantajları:
-
Daha yüksek mekanik özellikler
-
Reçine ve hava kabarcıkları daha iyi kontrol edilir
3. RTM (Resin Transfer Molding – Reçine Transfer Kalıplama)
Bu kapalı kalıp yöntemiyle kuru elyaflar kalıba yerleştirilir ve ardından reçine, vakum veya basınç yardımıyla kalıba enjekte edilir.
Avantajları:
-
Otomasyona uygundur
-
Yüksek yüzey kalitesi sağlar
-
Seri üretim için idealdir
4. Pultrüzyon
Pultrüzyon, sürekli üretim yapılabilen ve genellikle çubuk, profil gibi ürünlerde kullanılan bir yöntemdir. Elyaflar reçine ile doyurulur ve ısıtılmış bir kalıptan çekilerek sertleştirilir.
Avantajları:
-
Yüksek üretim hızı
-
Standardize ürünler
-
Düşük işçilik maliyeti
5. Filaman Sarma (Filament Winding)
Bu yöntemle sürekli elyaflar, reçineyle emdirildikten sonra dönen bir mandrel üzerine kontrollü bir şekilde sarılır.
Kullanım alanları:
-
Basınçlı tanklar
-
Borular
-
Roket gövdeleri
6. Prepreg Kullanımı
Prepreg, reçineyle önceden emdirilmiş ve kısmen sertleştirilmiş takviye malzemesidir. Bu yöntemle daha kontrollü ve yüksek kaliteli üretim yapılabilir.
Avantajları:
-
Yüksek performanslı kompozitler
-
Hassas kalınlık ve reçine oranı kontrolü
-
Havacılık ve uzay sanayisinde yaygın kullanım
7. Döküm (Casting) ve Sıkıştırmalı Kalıplama (Compression Molding)
Termoset matrisli kısa elyaflı kompozitlerde kullanılan yöntemlerdir. Kalıba doğrudan reçine ve takviye malzemesi yerleştirilip preslenerek şekil verilir.
Uygulama Alanına Göre Doğru Yöntem Seçilmeli
Her üretim yönteminin kendine özgü avantajları ve sınırlamaları bulunmaktadır. Seçim yapılırken;
-
Üretilecek parça geometrisi,
-
Mekanik performans beklentileri,
-
Maliyet hedefleri
-
Üretim adedi
gibi kriterler mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır. Doğru yöntem seçimi, kompozit ürünlerin hem maliyet etkin hem de uzun ömürlü olmasını sağlayacaktır.
Daha fazla teknik bilgi ve güncel içerikler için blogumuzu takip etmeyi unutmayın!